Als we de wereld bekijken zien we allerlei dingen dichtbij of veraf. Door het beeldvlak te ordenen kun je diepte suggereren in je tekening. Je kunt werken met licht-donker perspectief, kleurperspectief, je kunt gebruik maken van een zogenaamd repoussoir, van stapelen en van meer detaillering in de voorgrond. Tenslotte bepreken we nog het coulissen perspectief en het lijn perspectief.
Licht donker perspectief. In de regel werkt het zo dat het onderaan in het beeld donker is en in de verte lichter. De kleuren vervagen. Dit werkt zo bij zwart wit, maar ook bij kleuren. De kleuren in de verte vergrijzen. De contrasten worden minder sterk en de details verdwijnen. Dit noem je het atmosferisch perspectief.
Kleurperspectief Warme kleuren komen naar je toe. Koele kleuren gaan van je af. Warme kleuren zijn rood en geel, blauw is koel. Hierin zijn natuurlijk allerlei gradaties. Rood is weer warmer dan groen. Paars is warmer dan blauw. Een kleur staat nooit op zichzelf, maar vormt altijd relaties met andere kleuren. Om te kunnen zeggen welke kleuren warm en koud zijn moet je vergelijken. Maar om te beginnen is het goed om te onthouden dat warm naar je toekomt en koud van je af gaat.
Een repoussoir is een object dat in de voorgrond van de afbeelding is geplaatst, waardoor er afstand komt van de rest van de afbeelding. Door meer gedetailleerd te werken op de voorgrond ontstaat ook diepte. Eigenlijk is dit vergelijkbaar met het atmosferisch perspectief, wat in de verte is wordt vager en grijzer.
Bij het gestapeld perspectief ontstaat het ruimtelijk effect door het steeds kleiner te laten worden van vormen naar boven toe, zoals in het werk van Matisse.
Het coulissen perspectief is een methode die al eeuwenlang wordt toegepast. Je plaatst als het ware decor stukken achter elkaar. Eigenlijk zoals je het ook in een kijkdoos doet.:)
En als klap op de vuurpijl het lijnperspectief. Voor een uitleg hiervan verwijs ik naar https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijnperspectief Daar staat het duidelijk verwoord.
Er zijn vele mogelijkheden om diepte te suggereren in je schilderij of tekening. Er is een verschil tussen ruimte en diepte. Ruimte is veel meer omvattend dan diepte. Het centrale perspectief, waarin je de wereld vanuit één vast standpunt ziet en gebruik maakt van vluchtpunten, zoals in het wikipedia artikel wordt uitgelegd, is veel beperkter dan hoe we in werkelijkheid kijken. We nemen niet één standpunt in kijken en met een genuanceerde blik.
Probeer de komende tijd een aantal manieren of een combinatie van de bovenstaande uit. Je kunt je beperken tot zwart wit, maar ook oefenen met kleur. Beperk dan om te beginnen het aantal kleuren. Gebruik bijvoorbeeld alleen blauwen en aardetinten om te zien wat het effect daarvan is.